Cùng với sự phát triển không ngừng của công nghệ, những vụ việc liên quan đến hành vi bắt cóc trực tuyến và lừa đảo qua mạng nhằm vào trẻ vị thành niên ngày càng gia tăng, gây nên sự hoang mang trong dư luận xã hội. Nhiều chuyên gia giáo dục và tâm lý học đã lên tiếng, đưa ra hàng loạt khuyến nghị quan trọng về việc tăng cường vai trò phối hợp giữa gia đình và nhà trường. Mục tiêu chính là trang bị cho học sinh những kiến thức và kỹ năng tự bảo vệ cần thiết trong thời đại số.
Theo Tiến sĩ Vũ Thu Hương, một chuyên gia giáo dục hàng đầu và nguyên giảng viên tại Trường Đại học Sư phạm Hà Nội, trẻ vị thành niên thường có tâm lý ham khám phá và tò mò với những điều mới mẻ. Chúng dễ bị cuốn vào những lời dẫn dụ đầy tính kích thích từ kẻ xấu do thích thử thách và khát khao được công nhận. Điều này làm tăng nguy cơ các em trở thành mục tiêu của những kẻ lừa đảo và bắt cóc trực tuyến.
Thạc sĩ Tâm lý học lâm sàng Nguyễn Văn Duẩn, chuyên gia tại Phòng Tâm lý học đường của Trường Trung học cơ sở và Trung học phổ thông Lê Quý Đôn, cũng đồng tình với quan điểm trên. Ông cho rằng trẻ em và thanh thiếu niên thiếu kỹ năng nhận diện và ứng phó với lừa đảo, đặc biệt trong môi trường phi vật lý như không gian mạng. Điều này khiến nguy cơ bị tấn công và lừa đảo ngày càng gia tăng.
Thầy Nguyễn Đức Phú, giáo viên kỹ năng sống của Trường Phổ thông liên cấp Phenikaa, chỉ ra một nguyên nhân quan trọng khác. Khi cha mẹ quá bận rộn và ít trò chuyện với con cái, hoặc thường xuyên áp đặt, các em sẽ cảm thấy cô đơn. Thế giới ảo trở thành nơi để các em tìm kiếm sự chia sẻ và thấu hiểu. Kẻ xấu chỉ cần lợi dụng kẽ hở này, đóng vai một người bạn thấu hiểu và kiên nhẫn lắng nghe, là có thể dần dần thao túng tâm lý và chiếm được lòng tin của các em.
Để bảo vệ trẻ em và thanh thiếu niên trước những rủi ro của không gian mạng, các chuyên gia khuyến nghị nhà trường và phụ huynh cần chủ động trang bị cho học sinh những kỹ năng tự vệ thiết yếu. Điều này có thể được thực hiện thông qua việc tích hợp các buổi học về an toàn không gian mạng và kỹ năng nhận diện lừa đảo vào chương trình học cũng như các hoạt động ngoại khóa.
Đồng thời, cần có sự phối hợp đồng bộ giữa gia đình và nhà trường trong việc giáo dục an toàn trên không gian mạng cho học sinh. Việc này có thể được thực hiện thông qua các hoạt động giáo dục toàn diện, nhất là trong việc trang bị kỹ năng phòng tránh và ứng phó với các tình huống rủi ro trực tuyến.
Tóm lại, không có giải pháp đơn lẻ nào là hoàn hảo trong việc bảo vệ trẻ em trước những rủi ro của không gian mạng. Chúng ta chỉ có thể bảo vệ con trẻ khi cả gia đình và nhà trường cùng chung tay hành động một cách quyết liệt và thấu hiểu. Sự kết hợp chặt chẽ giữa gia đình và nhà trường sẽ giúp trang bị cho trẻ những kỹ năng cần thiết để tự bảo vệ mình trong thời đại số.
