Tây Du Ký 1986 – bản phim truyền hình kinh điển của Trung Quốc – không chỉ nổi tiếng bởi nội dung hấp dẫn, dàn diễn viên tài năng mà còn vì những câu chuyện hậu trường ly kỳ. Trong đó, nhân vật Đường Tăng là vai diễn được ‘thay người’ nhiều lần nhất.
Là người đầu tiên đảm nhận vai Đường Tam Tạng, Uông Việt được cố đạo diễn Dương Khiết chọn mặt gửi vàng nhờ ngoại hình thư sinh, khí chất nho nhã, điềm đạm và rất hợp hình tượng một vị hòa thượng từ bi.
Để hóa thân vào nhân vật, Uông Việt tự nguyện cạo đầu, mặc tăng y và lên chùa Pháp Nguyên sống cùng các sư thầy, tìm hiểu đời sống và phong thái tu hành. Đây là điều hiếm thấy ở một diễn viên trẻ thời đó, cho thấy sự nghiêm túc và tận tụy của ông với vai diễn.
Ông xuất hiện trong ba tập phim chính (tập 6, 9, 10) và một tập quay thử, thể hiện hình ảnh Đường Tăng hiền lành, dễ mủi lòng, đúng tinh thần nguyên tác.
Thế nhưng khi đoàn phim mới đi được vài tập đầu, Uông Việt bất ngờ rút lui. Truyền thông ban đầu đưa tin ông bỏ vai vì có dự án điện ảnh mới. Nhưng sau này, trong một phỏng vấn, ông chia sẻ: ‘Tôi từng nói chuyện với một giáo sư, người đó khuyên tôi suy nghĩ kỹ việc nhận vai Đường Tăng, bởi sẽ rất dễ bị ‘đóng khung’ trong mắt khán giả’.
Cùng với hoàn cảnh quay vất vả, phải di chuyển nhiều nơi, Uông Việt quyết định theo đuổi giấc mơ lớn hơn: trở thành ngôi sao điện ảnh.
Tuy nhiên, những vai diễn sau đó của ông không vượt được cái bóng của Đường Tăng. Dù rút lui sớm, Uông Việt vẫn để lại dấu ấn sâu sắc trong lòng khán giả bởi lối diễn chừng mực, chuẩn mực và ngoại hình đầy thần thái.
Sau khi Uông Việt rời đi, đạo diễn Dương Khiết đã chọn Từ Thiếu Hoa – khi đó là gương mặt mới nổi sau bộ phim Tinh Biến. Ban đầu chỉ đến thử vai Bạch Long Mã, nhưng nhờ ngoại hình điển trai, gương mặt sáng sân khấu và khí chất thư sinh, Từ Thiếu Hoa bất ngờ được giao vai Đường Tăng.
Ngay lập tức, hình tượng của ông chiếm được cảm tình lớn từ khán giả, đến mức nhiều người gọi ông là ‘Đường Tăng đẹp trai nhất màn ảnh’. Diễn xuất của ông mềm mại, từ tốn, và đầy cảm xúc. Đạo diễn Dương Khiết cũng từng chia sẻ rằng: ‘Từ Thiếu Hoa có gương mặt Phật, biểu cảm đậm chất tu hành, là hình mẫu tôi mong đợi’.
Tuy nhiên, sự gắn bó giữa Từ Thiếu Hoa và đoàn phim không kéo dài lâu. Ban đầu ông lấy lý do muốn tập trung cho việc học tại Học viện Nghệ thuật Sơn Đông – cơ hội hiếm hoi thời bấy giờ. Đạo diễn Dương Khiết linh hoạt hỗ trợ, bố trí lịch quay phù hợp để ông có thể vừa học, vừa đóng phim.
Dần dần, thái độ làm việc của Từ Thiếu Hoa bắt đầu thay đổi. Ông không còn nhiệt huyết như ban đầu, hay xin về sớm, quay xong là rời đoàn. Đỉnh điểm là mâu thuẫn về cát-xê: khi biết mình nhận 70 tệ/tập, trong khi Mã Đức Hoa (vai Trư Bát Giới) nhận 80 tệ/tập do hóa trang và cảnh quay nhiều hơn, Từ Thiếu Hoa không hài lòng. Dù đạo diễn đã tăng thêm 5 tệ nhưng ông vẫn không chấp nhận và kiên quyết đòi bằng với đồng nghiệp.
Cuối cùng, đạo diễn Dương Khiết vì không thể dung hòa đành quyết định thay diễn viên một lần nữa. Sau này, nhân viên đoàn phim tiết lộ Từ Thiếu Hoa từng thừa nhận rất hối tiếc.
Người đảm nhiệm vai Đường Tăng đến hết bộ phim là Trì Trọng Thụy – nam diễn viên xuất thân từ gia đình nghệ thuật gốc kinh kịch. Đạo diễn Dương Khiết tình cờ gặp Trì Trọng Thụy và ngay lập tức nhận ra đây chính là hình mẫu Đường Tam Tạng mà bà tìm kiếm.
Trì Trọng Thụy hoàn thành trọn vẹn vai Đường Tăng
Người cuối cùng và cũng là người gắn bó lâu dài nhất với vai Đường Tăng là Trì Trọng Thụy – một diễn viên được đào tạo bài bản, xuất thân từ gia đình 5 đời làm nghề kịch cổ truyền. Ông vào đoàn khi bộ phim đã quay được một nửa, nhưng nhờ khả năng hóa thân và vẻ ngoài đĩnh đạc, từ bi, ông nhanh chóng chiếm được cảm tình của khán giả.
Trì Trọng Thụy là Đường Tăng duy nhất đồng hành đến hết hành trình thỉnh kinh. Từ vai trò phụ, ông dần trở thành biểu tượng cho hình tượng vị hòa thượng hiền hậu, đầy lòng bao dung. Sau này, ông còn tiếp tục đảm nhiệm vai Đường Tăng trong phim Ngô Thừa Ân và Tây Du Ký (2007) do chính Lục Tiểu Linh Đồng sản xuất.
