Tẩy Chay Tại Nơi Làm Việc: Chiến Lược Ứng Phó và Hàm Ý Quản Trị
Tẩy chay tại nơi làm việc (workplace ostracism) là một hiện tượng mà nhân viên cảm thấy bị đồng nghiệp hoặc cấp trên phớt lờ, cô lập hoặc từ chối tham gia vào các tương tác xã hội tại nơi làm việc. Đây là một vấn đề nghiêm trọng, ảnh hưởng không chỉ đến sức khỏe tâm lý và thể chất của nhân viên mà còn tác động tiêu cực đến hiệu suất công việc và môi trường làm việc chung.
Để hiểu rõ hơn về vấn đề này, cần phải xem xét các hình thức mà tẩy chay tại nơi làm việc có thể diễn ra. Từ việc tránh giao tiếp bằng mắt hoặc trò chuyện, im lặng, lạnh nhạt đến che giấu thông tin quan trọng, tẩy chay có thể diễn ra dưới nhiều hình thức khác nhau. Điều này khiến cho việc nhận diện và giải quyết vấn đề trở nên khó khăn hơn.
Khác với các hình thức xung đột công khai như quấy rối hay bắt nạt, tẩy chay thường diễn ra một cách âm thầm, khó nhận diện nhưng lại để lại hậu quả nghiêm trọng. Hậu quả của tẩy chay tại nơi làm việc có thể dẫn đến nhiều hệ quả tiêu cực. Đối với cá nhân, nó gây ra căng thẳng tâm lý, trầm cảm, lo âu, kiệt sức và giảm mức độ hài lòng trong đời sống gia đình. Về phía tổ chức, tẩy chay làm giảm hiệu suất công việc, chất lượng dịch vụ, sự gắn kết với tổ chức và tăng ý định nghỉ việc.
Cơ sở lý thuyết giải thích cơ chế liên quan đến tẩy chay tại nơi làm việc bao gồm lý thuyết Bảo tồn nguồn lực của Hobfoll (1989) và lý thuyết Trao đổi xã hội của Blau (1964). Lý thuyết bảo tồn nguồn lực giải thích tình trạng bị cô lập làm cạn kiệt tài nguyên tâm lý của cá nhân, dẫn đến mệt mỏi cảm xúc và giảm sự gắn kết công việc. Lý thuyết trao đổi xã hội giải thích các mối quan hệ xã hội tích cực mang lại lợi ích cảm xúc và hỗ trợ xã hội.
Các chiến lược ứng phó với tẩy chay tại nơi làm việc có thể được phân loại thành cấp độ cá nhân và cấp độ tổ chức. Ở cấp độ cá nhân, nhân viên có thể sử dụng chiến lược đối phó chủ động và xây dựng, như tìm kiếm sự hỗ trợ từ đồng nghiệp hoặc cấp trên, cải thiện kỹ năng giao tiếp để hòa nhập hơn. Ở cấp độ tổ chức, các chiến lược bao gồm xây dựng văn hóa hòa nhập, ngăn chặn sự lan rộng của hành vi cô lập, thiết lập chính sách chống cô lập và triển khai các chương trình đào tạo về văn minh, tôn trọng, kỹ năng hòa nhập và cảm xúc.
Để đối phó với tẩy chay tại nơi làm việc, nhà quản trị cần chủ động nhận diện và chống lại sự tẩy chay, xây dựng môi trường làm việc toàn diện và tích cực, hỗ trợ và phát triển nhân viên để tăng khả năng đối phó, và quản lý các yếu tố bối cảnh và văn hóa. Việc nhận diện đúng và can thiệp kịp thời sẽ giúp giảm thiểu hậu quả và bảo vệ môi trường làm việc tích cực.
Tổng kết, tẩy chay tại nơi làm việc là một vấn đề nghiêm trọng cần được quan tâm và giải quyết. Thông qua việc tổng hợp các nghiên cứu và phân tích các chiến lược ứng phó, bài viết này hy vọng cung cấp những hàm ý quản trị thiết thực cho các tổ chức trong việc nhận diện, phòng ngừa và xử lý hiệu quả tình trạng tẩy chay, góp phần xây dựng môi trường làm việc tích cực, công bằng và hỗ trợ nhân viên phát triển.
