Vòng đàm phán gián tiếp thứ 6 giữa Mỹ và Iran đã bị hủy bỏ chỉ 2 ngày trước khi sự kiện dự kiến diễn ra tại Oman vào ngày 15/6. Quyết định hủy bỏ vòng đàm phán này diễn ra sau khi Israel tiến hành không kích vào các cơ sở hạt nhân của Iran và hạ sát nhiều chỉ huy quân sự cấp cao của Tehran. Iran cáo buộc hành động của Israel là hành động tuyên chiến.

Mỹ cũng tham gia vào cuộc xung đột giữa Israel và Iran khi triển khai các máy bay ném bom hạng nặng tấn công 3 cơ sở hạt nhân quan trọng của Tehran vào ngày 22/6. Tổng thống Mỹ Donald Trump tuyên bố các địa điểm ở Iran đã bị ‘phá hủy hoàn toàn’ sau đòn tấn công của nước này.

Trong cuộc phỏng vấn được tờ Le Monde công bố hôm 10/7, Ngoại trưởng Iran Abbas Araghchi đã lên án các cuộc tấn công là hành vi vi phạm luật pháp quốc tế. Theo ông, chính Mỹ đã ‘phá vỡ’ các cuộc đàm phán và chuyển sang hành động quân sự. Ông Araghchi cho biết Tehran vẫn cam kết với con đường ngoại giao nhưng nhấn mạnh việc nối lại đàm phán phải dựa trên trách nhiệm giải trình, tôn trọng lẫn nhau và quan trọng nhất là ‘đảm bảo không có cuộc tấn công nào’.

Ông Araghchi lưu ý rằng mặc dù căng thẳng, các cuộc trao đổi ngoại giao vẫn đang được tiến hành thông qua các trung gian hòa giải.

Trong tuần này, Bộ Ngoại giao Mỹ thông báo rằng ông Trump cam kết hòa bình với Iran. Phát ngôn viên Tammy Bruce nói: ‘Cam kết của chúng tôi đã kiên định trong suốt cuộc xung đột và bây giờ là lúc Iran tận dụng điều đó.’

Khi được yêu cầu bình luận về phát biểu của ông Trump, Ngoại trưởng Iran cho hay: ‘Việc tuyên bố chương trình hạt nhân đã bị hủy diệt là một tính toán sai lầm’ và Tehran đang ‘đánh giá thiệt hại’ cũng như có thể yêu cầu bồi thường.

Washington lâu nay đã yêu cầu Tehran ngừng mọi hoạt động làm giàu uranium. Tuy nhiên, ông Araghchi tái khẳng định chương trình hạt nhân của Iran phục vụ mục đích hòa bình, hợp pháp và được Cơ quan Năng lượng nguyên tử quốc tế (IAEA) giám sát liên tục.

Iran đang làm giàu uranium đến độ tinh khiết 60%, cao hơn nhiều so với mức giới hạn 3,67% được đặt ra theo thỏa thuận hạt nhân năm 2015. Tuy nhiên, thỏa thuận này hiện không còn hiệu lực.

‘Mức độ làm giàu uranium do nhu cầu của Iran quyết định’, nhà ngoại giao hàng đầu Iran bày tỏ, đồng thời khẳng định mức độ hiện tại nhằm ‘chứng minh việc đe dọa và áp lực không phải là giải pháp’.

Ông Araghchi cũng loại trừ bất kỳ cuộc thảo luận nào liên quan tới chương trình tên lửa đạn đạo của Iran và quả quyết chương trình này ‘hoàn toàn mang tính phòng thủ và răn đe’. Ông coi việc yêu cầu Iran từ bỏ khả năng phòng thủ trong điều kiện hiện tại là ‘vô lý’.

Iran tuyên bố sẵn sàng nối lại đối thoại hạt nhân với Mỹ

Ngoại trưởng Iran Abbas Araghchi cho biết nước này sẵn sàng nối lại đối thoại hạt nhân với Mỹ, nhưng chỉ khi Washington đưa ra các cam kết bảo đảm an ninh. Điều này diễn ra sau loạt không kích của Mỹ và Israel nhằm vào các cơ sở hạt nhân của Iran.

Trong một cuộc phỏng vấn bằng văn bản với tờ Le Monde đăng ngày thứ Năm, ông Araghchi lên án các cuộc tấn công là vi phạm luật pháp quốc tế. Đồng thời, ông cáo buộc chính Mỹ đã đơn phương rút khỏi bàn đàm phán và chọn con đường quân sự.

Vòng đàm phán gián tiếp thứ sáu, dự kiến diễn ra vào ngày 15/6 tại Oman, đã bị hủy chỉ hai ngày trước đó. Nguyên nhân là do Israel tiến hành các đợt không kích nhằm vào cơ sở hạt nhân và các chỉ huy cấp cao của Iran. Tehran gọi hành động này là “lời tuyên chiến.”

Cuộc đối thoại này, vốn được Tổng thống Mỹ Donald Trump tái khởi động đầu năm nay, đã sụp đổ sau loạt tấn công. Washington gia nhập chiến dịch quân sự vào ngày 22/6. Washington sử dụng máy bay ném bom hạng nặng tấn công các cơ sở hạt nhân trọng yếu của Iran.

Sau đó, ông Trump tuyên bố những mục tiêu này đã bị “phá hủy hoàn toàn”. Dù vậy, ông Araghchi khẳng định Tehran vẫn cam kết với con đường ngoại giao. Tuy nhiên, bất kỳ nỗ lực đàm phán nào trong tương lai “phải dựa trên nguyên tắc trách nhiệm, tôn trọng lẫn nhau và – quan trọng nhất – các cam kết chống lại bất kỳ hành động tấn công nào”.

Ông Araghchi tiết lộ rằng, dù căng thẳng leo thang, các cuộc trao đổi ngoại giao vẫn đang tiếp diễn qua các bên trung gian.

Bộ Ngoại giao Mỹ trong tuần này tuyên bố rằng Tổng thống Trump vẫn cam kết duy trì hòa bình với Iran. “Cam kết của chúng tôi vẫn kiên định trong suốt các xung đột, và đây là thời điểm để Iran nắm bắt cơ hội đó”, phát ngôn viên Tammy Bruce nói với báo giới.

Khi được hỏi về phát biểu của ông Trump, ông Araghchi đáp: “Nói rằng một chương trình đã bị tiêu diệt hoàn toàn là đánh giá sai lệch”. Tehran vẫn đang đánh giá thiệt hại và có thể sẽ yêu cầu bồi thường.

Hiện tại, Iran đang làm giàu uranium tới mức 60% độ tinh khiết. Mức độ này cao hơn nhiều so với giới hạn 3,67% được quy định trong thỏa thuận hạt nhân năm 2015.