Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ vào ngày 29 tháng 7 đã phát đi một thông điệp mạnh mẽ đến Nga, khẳng định rằng Tổng thống Donald Trump nghiêm túc trong việc chấm dứt xung đột tại Ukraine. Nếu yêu cầu ngừng bắn của nhà lãnh đạo Mỹ không được thực hiện trong thời hạn nhất định, Washington sẽ sớm áp dụng lệnh trừng phạt đối với Moscow.

Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Mỹ, Tammy Bruce, cho biết: “Tổng thống Donald Trump là người nghiêm túc và vấn đề mà tổng thống đưa ra với Nga cũng hết sức nghiêm túc. Thế giới đã thấy được điều đó qua các thành công và cam kết ngoại giao gần đây của Mỹ, đặc biệt tại khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương.”

Tuyên bố trên được đưa ra trong bối cảnh Tổng thống Donald Trump tăng cường áp lực lên Moscow. Ông chủ Nhà Trắng nhấn mạnh rằng nếu Nga không có dấu hiệu tiến triển rõ rệt hướng tới ngừng bắn trong vòng 10 hoặc 12 ngày tới, thì sẽ bị áp thuế quan và các biện pháp trừng phạt khác.

Trả lời báo chí trên chuyên cơ Air Force One trên đường về Mỹ hôm 29 tháng 7, Tổng thống Donald Trump làm rõ thời hạn này là 10 ngày kể từ hôm đó. Điều này đồng nghĩa Nga có thời hạn đến hết ngày 8 tháng 8 để đạt được một thỏa thuận ngừng bắn với Ukraine, ngắn hơn rất nhiều so với thời hạn 50 ngày mà chính ông Donald Trump đặt ra hồi đầu tháng.

Tổng thống Donald Trump lý giải việc rút ngắn thời gian là do Moscow không phản hồi gì với các đề nghị trước đó của ông. Phía Điện Kremlin cho biết đã ghi nhận thời hạn mới này từ lãnh đạo Nhà Trắng nhưng trước đó từng bác bỏ các yêu cầu tương tự là không thể chấp nhận được.

Phát ngôn viên Tammy Bruce xác nhận chính quyền Mỹ đang xem xét nhiều biện pháp kinh tế, trong đó có các lệnh trừng phạt thứ cấp đối với các quốc gia tiếp tục mua dầu từ Nga. Đây được coi là động thái nhằm siết chặt nguồn thu ngoại tệ của Moscow.

Khác với những tuyên bố đầu năm rằng Tổng thống Vladimir Putin muốn hòa bình, hiện tại nhà lãnh đạo Mỹ cho rằng người đồng cấp Nga có thể đang cố tình kéo dài xung đột. Ông khẳng định Mỹ sẽ tiếp tục hành động, dù không chắc các biện pháp trừng phạt có tác động lớn đến Nga hay không.

Khi được hỏi lý do Mỹ vẫn chờ thêm 10 ngày, người phát ngôn Tammy Bruce cho biết đây là vấn đề ngoại giao phức tạp và cần thời gian để xử lý. Tổng thống đã kiên nhẫn và điều đó có thể bị một số người hiểu sai. Nhưng bây giờ, thời gian cho sự hiểu lầm đã kết thúc.

Ngày 26/7, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã thông báo về các cuộc điện đàm riêng rẽ với lãnh đạo Thái Lan và Campuchia, dẫn đến thỏa thuận ngừng bắn giữa hai nước. Ông Trump cho biết các cuộc điện đàm diễn ra rất tốt, trong đó ông đã thông báo với Thủ tướng Campuchia về cuộc trao đổi với Thái Lan và Quyền Thủ tướng nước này.

Ông Trump cũng cho biết cả hai bên đều thể hiện mong muốn ngừng bắn và hòa bình ngay lập tức. Tuy nhiên, ông cũng nhấn mạnh rằng việc nối lại đàm phán thương mại với Mỹ hiện chưa phù hợp cho đến khi giao tranh chấm dứt. Theo ông Trump, hai bên đã đồng ý gặp nhau ngay lập tức và nhanh chóng thống nhất một thỏa thuận ngừng bắn và cuối cùng là hòa bình.

Ông Trump bày tỏ mong chờ việc ký kết các thỏa thuận thương mại với cả hai bên khi mọi việc hoàn tất và hòa bình được thiết lập. Các cuộc điện đàm diễn ra khi ông Trump đang thăm Scotland. Trước đó, Hội đồng bảo an Liên Hợp Quốc đã họp kín vào ngày 25/7 để thảo luận về tình hình căng thẳng biên giới Thái Lan – Campuchia.

Đại diện của cả Thái Lan và Campuchia đều có mặt tại cuộc họp. Cuộc họp không nhằm thông qua bất kỳ nghị quyết nào, mà chỉ đóng vai trò là diễn đàn chính thức để các bên liên quan và 15 quốc gia thành viên của Hội đồng Bảo an tiếp nhận thông tin thực tế.

Liên Hợp Quốc đã kêu gọi các bên kiềm chế tối đa và tránh leo thang tình hình, sau khi giao tranh nghiêm trọng dọc theo biên giới Thái Lan – Campuchia đã khiến hàng chục nghìn người phải sơ tán và gây ra thương vong dân sự, bao gồm cả trẻ em. Tổng thư ký Liên Hợp Quốc Antonio Guterres ngày 26/7 đã bày tỏ quan ngại sâu sắc về các cuộc giao tranh vũ trang tiếp diễn ở biên giới giữa Thái Lan và Campuchia.

Ông Guterres kêu gọi hai bên ngay lập tức đồng ý ngừng bắn và giải quyết các vấn đề thông qua đối thoại nhằm hướng tới một giải pháp lâu dài cho vấn đề biên giới. Ông cũng bày tỏ sự sẵn sàng hỗ trợ mọi nỗ lực hướng tới giải quyết hòa bình tranh chấp biên giới giữa Thái Lan và Campuchia.

Cuộc đàm phán giữa Ukraine và Nga diễn ra trong không khí căng thẳng và chỉ kéo dài vỏn vẹn 40 phút. Trưởng phái đoàn Ukraine, Rustem Umerov, cho biết có một số tiến bộ trên lĩnh vực nhân đạo nhưng không đạt được thỏa thuận ngừng bắn nào. Ông Umerov đề xuất tổ chức cuộc gặp giữa Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky và Tổng thống Nga Vladimir Putin trước cuối tháng 8. Theo ông, nếu Nga đồng ý với đề xuất này, đó sẽ là dấu hiệu cho thấy cách tiếp cận mang tính xây dựng của họ.

Trưởng phái đoàn Nga, Vladimir Medinsky, phản ứng lại rằng cuộc họp giữa các nhà lãnh đạo nên nhắm tới mục tiêu ký kết một thỏa thuận chứ không chỉ thảo luận về các vấn đề từ đầu. Ông Medinsky lặp lại đề nghị của Mátxcơva về một loạt các lệnh ngừng bắn ngắn hạn, kéo dài 24-48 giờ, để tạo điều kiện cho việc tiếp nhận thi thể các binh sĩ.

Cuộc đàm phán diễn ra trong bối cảnh Tổng thống Mỹ Donald Trump đe dọa áp đặt các lệnh trừng phạt mới đối với Nga và các quốc gia mua hàng xuất khẩu của Nga, trừ khi Mátxcơva và Kiev đạt được một thỏa thuận hòa bình trong vòng 50 ngày. Tuy nhiên, không có dấu hiệu nào cho thấy có bất kỳ tiến triển nào hướng tới mục tiêu đó.

Ông Medinsky cho biết các nhà đàm phán đã đồng ý trao đổi thêm ít nhất 1.200 tù nhân chiến tranh mỗi bên, và Nga đã đề nghị trao trả thêm 3.000 thi thể binh sĩ Ukraine. Trước đó, Điện Kremlin đã hạ thấp kỳ vọng, mô tả lập trường của hai bên là hoàn toàn trái ngược nhau và nói rằng không ai nên mong đợi điều kỳ diệu sẽ xảy ra.

Cuộc gặp mới nhất này thậm chí còn ngắn hơn cả các cuộc gặp trước đó của hai bên. Các phái đoàn đã trao đổi lập trường được nêu trong bản ghi nhớ của mình, nhưng hai bên vẫn còn bất đồng sâu sắc về các vấn đề then chốt. Bất chấp những khác biệt, đối thoại sẽ tiếp tục, và Mátxcơva hy vọng vòng đàm phán thứ tư sẽ được tiến hành.

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky kêu gọi nối lại đàm phán với Nga để đảm bảo hòa bình bền vững cho đất nước trong bài phát biểu ngày 19/7. Ông Zelensky cho biết, Thư ký Hội đồng An ninh Quốc gia và Quốc phòng Rustem Umerov đã đề xuất tổ chức cuộc gặp với phía Nga vào tuần tới, nhằm mục đích đẩy nhanh tiến độ đàm phán.

Người đứng đầu Nhà nước Ukraine cũng yêu cầu phía Nga thực hiện các biện pháp cần thiết để đạt được lệnh ngừng bắn, bao gồm việc trao đổi tù binh, hồi hương trẻ em Ukraine, chấm dứt các cuộc tập kích và tổ chức cuộc gặp cấp lãnh đạo. Tổng thống Zelensky nhấn mạnh rằng Ukraine đang tích cực thực thi các thỏa thuận đã đạt được trong cuộc gặp trước tại Istanbul và đang chuẩn bị cho đợt trao đổi tù binh tiếp theo.

Phát biểu của Tổng thống Zelensky được đưa ra một ngày sau khi Tổng thống Nga Vladimir Putin và người đồng cấp Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan dường như đã thảo luận về việc nối lại các cuộc đàm phán hòa bình giữa Moskva và Kiev tại Istanbul. Tuy nhiên, giới chức Nga chưa đưa ra bất kỳ bình luận nào về phát biểu của Tổng thống Ukraine.

Đây không phải là lần đầu tiên hai bên đề cập đến khả năng nối lại đàm phán. Trước đó, vào tháng 5 và tháng 6, hai nước đã tiến hành hai vòng đàm phán song phương tại Istanbul nhưng chưa đạt được bất kỳ bước tiến quan trọng nào.

Trong thời gian gần đây, Nga đã gia tăng hoạt động tấn công trên nhiều hướng ở Ukraine, trong đó có mặt trận mới tại Sumy và đang tìm cách áp sát thành phố thủ phủ tỉnh này. Quân đội Nga cũng liên tiếp tiến hành các cuộc tập kích quy mô lớn bằng tên lửa, máy bay không người lái vào các mục tiêu trọng yếu ở hậu phương Ukraine.

Người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov ngày 10/7 khẳng định Nga vẫn muốn đạt được các mục tiêu tại Ukraine bằng biện pháp chính trị, ngoại giao hòa bình. Tuy nhiên, ông Peskov cũng cảnh báo rằng tình hình trên chiến trường đang thay đổi từng ngày và Nga vẫn tiếp tục thúc đẩy đà tiến công.

Việc nối lại đàm phán giữa Ukraine và Nga đang là một trong những vấn đề được dư luận quốc tế quan tâm. Các bên liên quan đang chờ đợi những bước tiến mới trong quá trình đàm phán hòa bình.