Thạc sĩ Nguyễn Văn Đác, trưởng Ban tự động hóa sản xuất Xí nghiệp Cơ điện, Liên doanh Việt – Nga (Vietsovpetro), đã có hơn 20 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực tự động hóa và đã tạo ra 15 sáng kiến cải tiến kỹ thuật mang lại lợi nhuận đáng kể, tính bằng triệu USD. Với đam mê sáng chế và nghiên cứu khoa học, anh đã không ngừng tìm tòi và áp dụng các giải pháp mới vào công việc.

Xuất thân từ chuyên ngành tự động hóa tại Trường ĐH Bách khoa (ĐH Quốc gia TP.HCM), Nguyễn Văn Đác gia nhập Vietsovpetro vào năm 2006. Từ đó, anh bắt đầu nghiên cứu và tìm kiếm các giải pháp để giảm thiểu ngày công, hạn chế tối đa lao động chân tay và khắc phục lỗi của máy móc, nhằm mang lại hiệu quả kinh tế cao hơn.

Một trong những sáng kiến nổi bật của anh Đác là ‘Sử dụng van điều chỉnh PVC-521B với chương trình điều khiển hợp lý để cung cấp khí dầu vào ổn định cho máy nén khí thấp lắp tại MSP-9 và MSP-4 mỏ Bạch Hổ’. Sáng kiến này đã giúp giảm thiểu lỗi và tăng hiệu suất làm việc của máy nén khí, mang lại hiệu quả kinh tế đáng kể.

Bên cạnh đó, anh Đác còn cho ra đời nhiều sáng kiến khác như ‘Nâng cấp hệ thống điều khiển máy nén khí nguồn nuôi Ingersoll Rand, sử dụng hệ thống biến tần thông dụng và PLC thay thế cho hệ thống điều khiển, biến tần chuyên dụng’. Sáng kiến này đã giúp máy nén khí hoạt động êm ổn và không bị lỗi ngay từ ngày đầu vận hành.

Những sáng kiến của anh Đác đã được áp dụng thành công vào lao động sản xuất và mang lại nhiều giá trị cho Vietsovpetro. Anh cũng đã nhận được nhiều giải thưởng và vinh danh, bao gồm giải ba hội thi Sáng tạo kỹ thuật toàn quốc lần thứ 17 tại Hà Nội và danh hiệu chiến sĩ thi đua cơ sở trong suốt 13 năm qua.

Anh Đác chia sẻ rằng anh cảm thấy hạnh phúc không phải vì được khen thưởng hay vinh danh, mà bởi có không gian để cống hiến và thỏa sức đam mê tại đơn vị. Đam mê sáng chế và nghiên cứu khoa học đã trở thành một phần không thể thiếu trong công việc của anh.

Hiện tại, anh Đác vẫn tiếp tục tìm tòi và nghiên cứu để tạo ra những đề tài, sáng kiến mới xuất phát từ chính yêu cầu công việc hàng ngày đặt ra. Với tinh thần sáng tạo và đam mê không ngừng, anh Đác tiếp tục đóng góp vào sự phát triển của Vietsovpetro và ngành tự động hóa nói chung.

Trong bối cảnh thị trường lao động ngày càng cạnh tranh, việc lựa chọn ngành học đã trở thành một quyết định quan trọng cho tương lai. Mới đây, Viện CFA và Ngân hàng Dự trữ Liên bang New York đã công bố những phát hiện mới về ngành tài chính và các ngành học khác. Ngành tài chính, vốn được xem là ‘con đường vàng’ đến sự ổn định và thu nhập cao, đang dần mất vị thế trước các ngành học ít được chú ý như dinh dưỡng, xây dựng, nông nghiệp.

Báo cáo của Ngân hàng Dự trữ Liên bang New York đã chỉ ra sự trỗi dậy của các ngành nhân văn, lĩnh vực lâu nay bị xem là ‘kém thực dụng’. Điều này cho thấy thị trường lao động đang có sự dịch chuyển trong tiêu chí tuyển dụng. Theo kết quả khảo sát của Ngân hàng Dự trữ Liên bang New York, các ngành học đại học có tỷ lệ thất nghiệp thấp nhất tại Mỹ bao gồm: Khoa học dinh dưỡng (0,4%), Dịch vụ xây dựng (0,7%), Khoa học động thực vật (1%), Kỹ thuật xây dựng (1%), Giáo dục đặc biệt (1%), Nông nghiệp (1,2%), Giáo dục mầm non (1,3%), Kỹ thuật hàng không vũ trụ (1,4%), Điều dưỡng (1,4%), và Khoa học trái đất (1,5%).

Những số liệu này cho thấy các ngành STEM như khoa học máy tính, từng là điểm nóng tuyển dụng trong suốt giai đoạn hậu đại dịch, cũng ghi nhận tỷ lệ thất nghiệp cao. Trong khi đó, nhu cầu tuyển dụng sinh viên tốt nghiệp các ngành khoa học xã hội và nhân văn lại đang gia tăng. Sự bùng nổ của trí tuệ nhân tạo (AI) đang góp phần làm đảo lộn những định hướng nghề nghiệp truyền thống.

Nếu trước đây, các ngành công nghệ và tài chính được xem là ‘vùng đất hứa’ thì nay, nhu cầu về tư duy sáng tạo, khả năng giao tiếp, xử lý tình huống – những kỹ năng đặc trưng của khối ngành nhân văn – lại ngày càng được đề cao. Ông Peter Watkins, Giám đốc cao cấp phụ trách chương trình đại học của Viện CFA, cho rằng AI đang thay đổi cả giá trị của tấm bằng đại học.

Ông Robert Goldstein, Giám đốc vận hành của tập đoàn BlackRock, cũng thẳng thắn thừa nhận công ty đang ưu tiên tuyển dụng sinh viên các ngành như lịch sử, văn học Anh – những người có khả năng tư duy tổng hợp, phân tích sâu sắc và linh hoạt trong môi trường công nghệ biến đổi. Trong bối cảnh AI dần đảm nhiệm các công việc mang tính kỹ thuật, khả năng ‘làm người’ – với tư duy phản biện, sáng tạo và cảm xúc – trở thành lợi thế cạnh tranh mới.

Lựa chọn ngành học cần cân bằng giữa đam mê và thực tế. Kết quả khảo sát và số liệu thực tế đều cho thấy sinh viên ngày nay ngày càng thực tế hơn trong việc lựa chọn ngành học. Tuy nhiên, điều đó không đồng nghĩa với việc chỉ nên chọn ngành ‘hot’. Ngược lại, những ngành tưởng chừng ít ‘ăn khách’ lại đang khẳng định vai trò ngày càng quan trọng trong kỷ nguyên AI.

Thị trường lao động đang không ngừng biến động. Một ngành có thể là ‘ngôi sao’ hôm nay nhưng trở nên dư thừa chỉ sau vài năm. Chính vì vậy, các bạn trẻ cần hiểu rõ thế mạnh, sở thích của bản thân, đồng thời cập nhật thường xuyên thông tin về nhu cầu nhân lực và xu hướng nghề nghiệp trong tương lai.

Chọn ngành học không chỉ là bước khởi đầu cho sự nghiệp, mà còn là quyết định chiến lược về đầu tư cá nhân. Trong bối cảnh AI và công nghệ số đang làm thay đổi sâu sắc thị trường lao động, một tấm bằng đại học chỉ phát huy giá trị khi nó được lựa chọn dựa trên sự kết hợp hài hòa giữa đam mê, năng lực cá nhân và hiểu biết thực tế về xu hướng nghề nghiệp.

Học sinh, sinh viên cần hướng tới sự linh hoạt, khả năng thích ứng và tư duy dài hạn – những yếu tố ngày càng được các nhà tuyển dụng đánh giá cao.

Trong bối cảnh ngành công nghiệp giải trí toàn cầu đang trải qua một sự thay đổi nhanh chóng, Việt Nam đã nổi lên như một điểm đến giàu tiềm năng cho các hoạt động sản xuất và sáng tạo. Đặc biệt, khi ngành công nghiệp này đang đối mặt với sự thiếu hụt nhân lực sáng tạo, Việt Nam đã trở thành một điểm sáng với nhiều studio chuyên nghiệp như Sparx*, Bad Clay Studio, AIOI Studio tham gia vào sản xuất các dự án quốc tế. Các studio này đã đóng góp vào các khâu quan trọng như modeling, lighting, animation và hậu kỳ cho các bộ phim và game bom tấn.

Theo báo cáo của Visual Effects Society, toàn cầu sẽ thiếu hụt hơn 500.000 nhân sự trong lĩnh vực VFX và Animation trong vòng 5 năm tới. Ngành game toàn cầu cũng đã vượt mốc 200 tỷ USD doanh thu vào cuối năm 2024, kéo theo nhu cầu tuyển dụng ồ ạt từ các ‘ông lớn’ như Riot Games, Ubisoft, Blizzard. Sự phát triển nhanh chóng của ngành công nghiệp giải trí đã tạo ra một nhu cầu cấp thiết về nhân lực chất lượng cao.

Việt Nam được quốc tế đánh giá cao nhờ khả năng thích nghi nhanh, tư duy thẩm mỹ tốt và chi phí sản xuất hợp lý. Để đáp ứng yêu cầu ngày càng cao từ các studio quốc tế, nhân lực trẻ buộc phải có nền tảng kỹ thuật vững vàng, có mắt thẩm mỹ tốt, tư duy điện ảnh, kỹ năng vẽ tay, làm chủ công cụ và hiểu rõ quy trình sản xuất. Điều này đòi hỏi một quá trình đào tạo chuyên sâu và sát với nhu cầu thực tế của ngành.

Học viện Kỹ xảo điện ảnh & Hoạt hình MAAC là một trong số ít đơn vị đào tạo tại Việt Nam cung cấp chương trình chuyên sâu, sát với nhu cầu thực tế của 3 lĩnh vực Kỹ xảo điện ảnh, Diễn hoạt 3D và Đồ họa game. Học viên tại MAAC được đào tạo toàn diện về quy trình sản xuất, từ tiền kỳ đến sản xuất và hậu kỳ, theo chuẩn quốc tế. Chương trình đào tạo của MAAC không chỉ giúp học viên nắm vững kiến thức lý thuyết mà còn giúp họ tích lũy kinh nghiệm thực tế thông qua các dự án sản xuất thực tế.

Nhiều học viên MAAC đã góp mặt cho các dự án trong và ngoài nước khi chưa tốt nghiệp. Nổi bật là Đinh Hoàng Long – cựu học viên và hiện là giảng viên tại MAAC, người ghi dấu ấn qua nhiều sản phẩm như Địa đạo, Hi-Five, Sweet Home, The Devil Judge, Trạng Tí, Thanh Sói, Đảo Độc Đắc, The Witch’s Dinner, GLITCH,…. Thành công của Đinh Hoàng Long và nhiều học viên khác đã chứng minh chất lượng đào tạo của MAAC.

Từ 2022, MAAC đã chào đón những lứa học viên tốt nghiệp đầu tiên. Cho đến nay, MAAC đã cung cấp hàng trăm nhân sự chất lượng cao cho ngành công nghiệp giải trí, góp phần kiến tạo một thế hệ VFX, 3D Artist mới, từng bước tạo dấu ấn lên ngành truyền thông và giải trí trong nước, vươn mình ra thế giới. Với sự phát triển không ngừng của ngành công nghiệp giải trí, MAAC tiếp tục là một điểm đến quan trọng cho những ai muốn theo đuổi sự nghiệp trong lĩnh vực này.

Ở tỉnh Lào Cai, nhiều phụ nữ dân tộc thiểu số đã biến tiềm năng núi rừng thành hàng hóa, áp dụng khoa học kỹ thuật vào xây dựng thương hiệu sản phẩm, góp phần phát triển kinh tế xanh, bền vững và tạo việc làm cho lao động tại địa phương.

Tại các xã Văn Bàn, Chiềng Ken, Minh Lương, Nậm Chày, Nậm Xé, đồng bào dân tộc thiểu số đã gắn bó mật thiết với rừng măng. Măng không chỉ giúp họ nuôi sống gia đình mà còn gìn giữ một phần văn hóa bản địa. Tuy nhiên, cuộc sống gắn liền với măng cũng đồng nghĩa với sự bấp bênh: sản lượng không ổn định, giá cả bị thao túng bởi thương lái và thiếu cơ hội vươn ra thị trường lớn.

Những năm gần đây, cùng với sự phát triển của kinh tế hàng hóa, nhiều phụ nữ dân tộc thiểu số tại địa phương đã tham gia vào các dự án phát triển ngành măng, đưa sản phẩm từng bước chinh phục thị trường. Chị Triệu Thị Lai, người dân tộc Dao ở xã Nậm Xé, tỉnh Lào Cai, là một minh chứng sinh động cho hành trình thay đổi đó. Suốt nhiều năm, cuộc sống của chị gắn với những nhịp thở nơi rừng măng. Với 3-4 hecta rừng, gia đình chị dựa vào những mùa thu hoạch măng để mang lại phần lớn thu nhập hằng năm.

Tuy nhiên, mọi thứ bắt đầu thay đổi từ năm 2020, khi chị tham gia Dự án Thúc đẩy Bình đẳng Giới thông qua Nâng cao hiệu quả kinh tế sản xuất Nông nghiệp và Phát triển du lịch. Thông qua dự án, chị được tiếp cận với kỹ thuật canh tác tiên tiến, cải tạo đất, giúp tối ưu hóa việc trồng măng, tăng năng suất và chất lượng măng. Đặc biệt, chị đã tìm được đầu ra mới ngoài địa phương. Việc bán măng ra các tỉnh lân cận đã giúp giá măng tăng đáng kể, từ 25.000 đồng/kg lên 35.000 đồng/kg măng đã bóc vỏ. Nhờ đó, thu nhập từ măng của gia đình chị tăng từ 20 triệu đồng một vụ lên 30 triệu đồng một vụ cho diện tích trồng 3 hecta.

Năm 2024, chị Triệu Thị Lai thực hiện mục tiêu dài hơi hơn, từ một người nông dân trồng măng, chị quyết tâm gây dựng một mô hình kinh tế tập thể quy mô nhỏ, do chính những người phụ nữ dân tộc thiểu số làm chủ. Nhận được sự đồng hành của chính quyền địa phương, của các cấp Hội phụ nữ, Công ty Tư vấn giải pháp Nông nghiệp và Du lịch CRED, vợ chồng chị Lai cùng 9 hộ gia đình khác trong xã đã thành lập Hợp tác xã Măng Nậm Xé.

Thông qua hợp tác xã, các hộ dân có cơ hội được đào tạo chuyên sâu về kỹ thuật canh tác, bóc vỏ và thu hoạch măng, đồng thời ký kết hợp đồng lâu dài với một công ty thu mua. Đây là những bước tiến quan trọng giúp các thành viên trong hợp tác xã, từng bước thoát khỏi sự lệ thuộc vào thương lái.

Sự thành công và chuyển biến tích cực trong gia đình chị Lai và các hộ lân cận đã tạo động lực mạnh mẽ cho những người phụ nữ khác ở các xã lân cận, thúc đẩy họ chủ động thành lập các hợp tác xã riêng, nắm bắt cơ hội từ giá trị đang ngày càng tăng lên của ngành măng.

Tại xã Nậm Chày, Hợp tác xã Măng Dần Thàng do chị Hà Thị Thu Hương làm Chủ tịch Hội đồng quản trị kiêm Tổng Giám đốc cũng đang tạo dựng cơ hội kinh doanh và việc làm ổn định, bền vững, giúp bà con vùng núi khó khăn vươn lên thoát nghèo.

Hợp tác xã Măng Dần Thàng được thành lập vào tháng 8/2024 với tổng số 15 thành viên, 100% đều là chị em phụ nữ dân tộc thiểu số tại địa phương. Hợp tác xã hiện nay đang liên kết sản xuất măng với 4 tổ hợp tác, bao gồm 161 hộ dân tại xã Dần Thàng.

Năm 2024, Hợp tác xã đã ký kết thỏa thuận hợp tác 10 năm với Công ty Kim Bôi về việc thu mua sản phẩm măng đạt chất lượng do Hợp tác xã sản xuất. Được tham gia các chương trình tập huấn, chuyển giao công nghệ chế biến và bảo quản măng để hình thành chuỗi chế biến khép kín, tiêu thụ ổn định, hợp tác xã Dần Thàng đã đầu tư 400 triệu đồng xây dựng nhà máy 160m², có thể xử lý tới 1.000 tấn măng tươi mỗi năm.

Chặng đường hình thành, phát triển hợp tác xã của chị Triệu Thị Lai, chị Hà Thị Thu Hương cho thấy sự cần thiết của sự liên kết, hợp tác đồng hành giữa nông dân, hợp tác xã, doanh nghiệp và nhà nước, trong quá trình đưa sản phẩm của núi rừng tiếp cận với thị trường trong nước.

Tạo việc làm và mở ra cơ hội phát triển kinh tế cho phụ nữ dân tộc thiểu số là một trong những mục tiêu quan trọng của các dự án phát triển ngành măng. Không chỉ hướng tới lợi nhuận, mô hình hợp tác xã măng còn mang giá trị xã hội lớn.

Từ chỗ lao động đơn lẻ, manh mún, người dân, nhất là phụ nữ dân tộc thiểu số được tổ chức sản xuất bài bản, có thu nhập ổn định, có cơ hội học hỏi và thể hiện vai trò lãnh đạo. Nhờ những thay đổi tích cực trong ngành măng cùng với quyết tâm không ngừng nghỉ của những người phụ nữ như chị Triệu Thị Lai và chị Hà Thị Thu Hương, những ngọn măng trong rừng núi Lào Cai không chỉ đơn thuần là kế sinh nhai mà còn góp phần tạo nên cho sự phát triển bền vững cho cộng đồng.

Tại các vùng miền, người tiêu dùng ngày càng ưa chuộng đặc sản vùng cao với tiêu chuẩn an toàn, truy xuất nguồn gốc và giá trị văn hóa đi kèm. Những sản phẩm măng rừng với vị ngọt thanh, độ giòn đặc trưng và được chế biến theo quy trình sạch của Lào Cai đang dần khẳng định vị thế không chỉ tại các chợ truyền thống, mà có mặt tại các hội chợ, trên quầy kệ của các siêu thị, và trên các nền tảng bán hàng thương mại điện tử.

Tiếp nối hành trình phát triển kinh tế hàng hóa vùng dân tộc thiểu số và miền núi, cần có chính sách dài hạn từ Nhà nước, từ Bộ Công Thương và các Bộ, ngành, cơ quan, tổ chức trong việc hỗ trợ hạ tầng sản xuất, vốn tín dụng ưu đãi, chuyển giao khoa học công nghệ, xúc tiến thương mại và bảo hộ thương hiệu. Quan trọng hơn cả là niềm tin vào năng lực của những người phụ nữ vùng cao, trao cho họ cơ hội để góp sức phát triển kinh tế – xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi.