Thế giới đang chứng kiến một sự chuyển dịch chiến lược toàn cầu khi các quốc gia tìm kiếm giải pháp thay thế cho hạ tầng công nghệ phương Tây. Sự chú ý đặc biệt của các chính quyền toàn cầu đối với các cuộc xung đột tại Ukraine và Trung Đông đã cho thấy các khu vực này được coi là ‘phòng thí nghiệm’ cho các hình thái chiến tranh tương lai, không chỉ liên quan đến vũ khí mà còn cả công nghệ và chiến thuật.

Mới đây, cuộc tấn công của Israel vào Iran, với sự hỗ trợ của Mỹ, đã cho thấy các phương thức triển khai thiết bị bay không người lái và hoạt động xâm nhập mới. Tuy nhiên, nó cũng phơi bày những điểm yếu công nghệ nghiêm trọng, đặc biệt là trong lĩnh vực định vị vệ tinh toàn cầu GPS. Trong 12 ngày diễn ra xung đột, Iran và các tàu hoạt động tại khu vực vùng Vịnh liên tục gặp tình trạng nhiễu loạn tín hiệu định vị vệ tinh toàn cầu GPS. Tình trạng này đã khiến giới chức Iran lo ngại và chính phủ nước này đã bắt đầu tìm kiếm giải pháp thay thế.

Iran đang xem xét chuyển sang sử dụng hệ thống định vị vệ tinh của Trung Quốc, còn gọi là Bắc Đẩu. Thứ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông Iran, ông Ehsan Chitsaz, cho biết chính phủ đang lên kế hoạch chuyển đổi các lĩnh vực vận tải, nông nghiệp và internet sang sử dụng hệ thống định vị của Trung Quốc. Đây không chỉ là một động thái mang tính đối phó tình thế, mà còn là biểu hiện rõ ràng của một sự chuyển dịch chiến lược sâu rộng trên toàn cầu.

Phương Tây, đặc biệt là Mỹ, đã nắm thế thống trị hạ tầng công nghệ thế giới trong hàng thập kỷ. Tuy nhiên, sự lệ thuộc này có thể nhanh chóng trở thành điểm yếu. Kể từ năm 2013, các vụ rò rỉ thông tin và điều tra báo chí đã cho thấy nhiều công nghệ phương Tây bị lạm dụng cho các hoạt động giám sát và thu thập dữ liệu trên quy mô toàn cầu. Điều này khiến nhiều chính phủ lo ngại và tìm kiếm giải pháp thay thế.

Việc Iran cân nhắc chuyển sang Bắc Đẩu gửi đi một thông điệp rõ ràng: Kỷ nguyên của sự phụ thuộc vào hạ tầng công nghệ do Mỹ kiểm soát đang dần kết thúc. Các quốc gia không còn muốn phó thác năng lực quốc phòng và chủ quyền số của mình cho mạng lưới vệ tinh do Mỹ điều hành. Sự chuyển dịch này cũng thúc đẩy sự ra đời của hàng loạt hệ thống định vị quốc gia và khu vực như Galileo của châu Âu hay GLONASS của Nga. Tất cả đều nhằm giành lại phần nào quyền kiểm soát chủ quyền và thị phần trên thị trường định vị toàn cầu.

Iran không phải là quốc gia duy nhất gặp phải vấn đề về bảo mật. Israel đã ám sát thành công nhiều nhà khoa học hạt nhân và chỉ huy cấp cao trong lực lượng an ninh, quân đội Iran. Việc đối phương có thể xác định chính xác vị trí của các mục tiêu làm dấy lên lo ngại rằng hệ thống viễn thông nội địa đã bị xâm nhập. Chính quyền Iran đã kêu gọi người dân ngừng sử dụng ứng dụng nhắn tin WhatsApp và xóa nó khỏi điện thoại. Iran cáo buộc nền tảng này thu thập dữ liệu người dùng để chuyển cho Israel.

Nhiều chuyên gia an ninh mạng từ lâu đã đặt dấu hỏi về tính bảo mật của WhatsApp. Hạ viện Mỹ cũng đã thông qua lệnh cấm sử dụng WhatsApp trên thiết bị công vụ. Với Iran và nhiều quốc gia khác, thông điệp đã rõ. Các nền tảng phương Tây không còn đơn thuần là công cụ giao tiếp. Thay vì thế, chúng là vũ khí trong một cuộc chiến tình báo kỹ thuật số.

Tehran từ lâu đã phát triển một hệ thống mạng kết nối nội địa – mang tên Mạng Thông tin Quốc gia – cho phép nhà nước kiểm soát sâu hơn việc sử dụng Internet. Trong thời gian tới, quá trình này có khả năng sẽ được mở rộng. Iran đang củng cố vị thế trong một trục ảnh hưởng mới – thách thức trực tiếp sự thống trị của phương Tây. Sự hợp tác giữa Iran và Trung Quốc không dừng ở mức giao dịch đơn thuần, mà cho thấy sự kết nối chiến lược nhằm đảm bảo quyền tự chủ số thực sự.

Đặt trong bối cảnh sáng kiến Vành đai và Con đường của Trung Quốc, bước đi này của Iran càng mang ý nghĩa chiến lược. Iran đang trở thành đối tác ngày càng quan trọng trong sáng kiến này. Những gì đang diễn ra là sự hình thành của một khối công nghệ mới – nơi cơ sở hạ tầng kỹ thuật số gắn chặt với tinh thần phản kháng chính trị. Các quốc gia mệt mỏi với sự áp đặt, tiêu chuẩn kép và bá quyền số từ phương Tây đã tìm thấy lợi ích chiến lược từ một sự ảnh hưởng mới.

Sự chuyển dịch nhanh chóng này là dấu hiệu báo trước cho một cuộc ‘chiến tranh lạnh công nghệ’ – cuộc đối đầu âm ỉ trong đó các quốc gia sẽ lựa chọn hạ tầng thiết yếu như định vị, truyền thông, dữ liệu hay thanh toán không còn dựa trên công nghệ ưu việt, mà dựa vào lòng tin chính trị và nhận thức về an ninh. Khi ngày càng nhiều quốc gia làm theo, lợi thế công nghệ phương Tây sẽ dần bị thu hẹp, kéo theo sự thay đổi toàn diện trong cán cân quyền lực toàn cầu.

Ngày 26/7, thông tin từ hãng thông tấn quốc gia Iran IRNA cho biết một cuộc tấn công khủng bố đã xảy ra tại tòa án thành phố Zahedan, thủ phủ tỉnh Sistan-Baluchistan, ở phía đông nam Iran. Theo báo cáo từ Bộ chỉ huy khu vực của Lực lượng Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran (IRGC), nhóm tấn công đã sử dụng súng và lựu đạn nhằm vào tòa án.

Lực lượng an ninh nhanh chóng vào cuộc và đã khống chế tình hình một cách hiệu quả. Ba kẻ tấn công đã bị bắn hạ trong quá trình này. Tuy nhiên, vụ tấn công đã gây ra thiệt hại nặng nề cho dân thường, với 5 người thiệt mạng, bao gồm một người mẹ và con nhỏ một tuổi. Ngoài ra, 13 người khác bị thương. Số người bị thương có thể tăng thêm vì tình hình đang được tiếp tục đánh giá và xử lý.

Tổ chức vũ trang Jaish al-Adl, một nhóm Hồi giáo người Baloch có trụ sở tại Pakistan, đã lên tiếng nhận trách nhiệm về vụ tấn công tại Zahedan. Trước khi thực hiện vụ tấn công, nhóm này đã yêu cầu dân thường sơ tán khỏi khu vực xung quanh tòa án để đảm bảo an toàn cho bản thân.

Tỉnh Sistan-Baluchestan, cách thủ đô Tehran khoảng 1.200km về phía đông nam và giáp biên giới với Pakistan và Afghanistan, từ lâu đã là điểm nóng về đụng độ vũ trang. Vào tháng 10 năm 2022, một vụ tấn công khủng bố khác đã khiến 10 cảnh sát thiệt mạng ở tỉnh này.

Tình hình an ninh tại khu vực này đang là mối quan tâm đặc biệt của chính phủ Iran và cộng đồng quốc tế. Province Sistan-Baluchestan đã chứng kiến nhiều vụ tấn công trong quá khứ do các nhóm khủng bố, bao gồm cả Jaish al-Adl. Chính phủ Iran đã tiếp tục khẳng định cam kết bảo vệ an ninh và ổn định tại khu vực này.

Một vụ tấn công khủng bố đã xảy ra tại tòa án tỉnh Sistan-Baluchestan, phía đông nam Iran vào ngày 26 tháng 7, khiến ít nhất 6 người thiệt mạng và hơn 20 người bị thương. Chánh án tỉnh Sistan-Baluchestan, ông Ali Movahedi Rad, xác nhận rằng ba kẻ tấn công đã giả làm dân thường, mang áo bom và vũ khí tấn công vào tòa án thành phố Zahedan.

Những kẻ tấn công này đã ném một quả lựu đạn vào tòa nhà, giết chết một số người bên trong, trong đó có ba nhân viên bảo vệ tòa án. Lực lượng an ninh đã nhanh chóng vào cuộc và tiêu diệt ba kẻ tấn công. Hiện tại, tình hình an ninh tại khu vực này đang được thắt chặt.

Vụ tấn công đã được nhận trách nhiệm bởi nhóm vũ trang Hồi giáo dòng Sunni Jaish al-Adl, gồm những người Baloch, hoạt động chủ yếu ở Pakistan và có chi nhánh ở Iran. Nhóm này đã đăng tuyên bố cảnh báo các thẩm phán và nhân viên tòa án vùng Baluchestan không còn là nơi an toàn cho họ và đổ lỗi cái chết của dân thường là do lực lượng an ninh đã bắn bừa bãi.

Tỉnh Sistan-Baluchestan có chung đường biên giới dài với Pakistan và Afghanistan, nằm cách thủ đô Tehran của Iran khoảng 1.200 km về phía đông nam. Nơi đây thường xuyên xảy ra các cuộc đụng độ giữa quân đội Iran với các nhóm vũ trang thuộc cộng đồng thiểu số người Baloch, các nhóm Hồi giáo Sunni cực đoan và các băng đảng buôn lậu ma túy. Vào tháng 10 năm ngoái, giới chức Iran cho biết một vụ tấn công khủng bố ở Sistan-Baluchestan đã khiến 10 cảnh sát thiệt mạng.

Giới chức Iran đã gọi vụ tấn công ngày 26 tháng 7 là vụ tấn công khủng bố và cho biết lực lượng an ninh đã lập đồn trú xung quanh tòa án. Nhân viên và dân thường tại tòa cũng đã được sơ tán để đảm bảo an toàn. Điều này cho thấy tình hình an ninh tại khu vực này đang diễn ra phức tạp và cần được theo dõi chặt chẽ.

Hiện tại, vụ tấn công khủng bố này đang được điều tra kỹ lưỡng để làm rõ các chi tiết và tìm ra những người liên quan. Đồng thời, lực lượng an ninh Iran đang tăng cường biện pháp bảo vệ để ngăn chặn các vụ tấn công tương tự trong tương lai.

Vụ phóng vệ tinh liên lạc Nahid-2 của Iran đã diễn ra thành công từ sân bay vũ trụ Vostochny của Nga bằng tên lửa Soyuz, như được thông báo bởi Truyền hình quốc gia Iran và hãng tin AFP. Vệ tinh Nahid-2 có trọng lượng 110kg và đại diện cho sự nỗ lực không ngừng của các kỹ sư Iran trong lĩnh vực vũ trụ.

Nahif-2 không phải là vệ tinh duy nhất được phóng vào không gian trong此次 vụ phóng. Tên lửa đẩy Soyuz-2.1b cũng mang theo 2 vệ tinh Ionosfera-M số 3 và số 4, cùng với 18 vệ tinh khác do Nga và các quốc gia khác sản xuất. Quá trình phóng diễn ra suôn sẻ trong giai đoạn đầu và được Cơ quan vũ trụ Nga Roscosmos phát trực tiếp. Buổi phát trực tiếp kết thúc khoảng 10 phút sau khi phóng.

Trước đó, tên lửa Soyuz đã vinh dự được sử dụng để phóng một số vệ tinh của Iran vào không gian, bao gồm cả vệ tinh Khayyam, Pars-1 và Hodhod. Vệ tinh Nahid-2 được thiết kế để duy trì trên quỹ đạo trong 5 năm, đánh dấu một bước tiến quan trọng trong chương trình không gian của Iran.

Mặc dù vậy, phương Tây đã bày tỏ lo ngại về những tiến bộ công nghệ trong chương trình không gian của Iran, cho rằng chúng có thể được sử dụng để nâng cấp kho tên lửa đạn đạo của nước này. Thông tin về vụ phóng vệ tinh Nahid-2 được công bố trước thềm cuộc đàm phán hạt nhân giữa Iran với một số nước châu Âu tại Istanbul, cũng như sau cuộc chiến 12 ngày giữa Iran và Israel vào tháng trước.

Tháng 9 năm ngoái, Iran đã đạt được thành công khi phóng vệ tinh nghiên cứu Chamran-1 vào quỹ đạo bằng tên lửa đẩy Ghaem-100 do lực lượng không gian thuộc Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran phát triển. Thành công của Nahid-2 và các dự án không gian khác của Iran thể hiện sự phát triển không ngừng của lĩnh vực vũ trụ nước này.

Mỹ đã tiêu thụ gần 25% số tên lửa đánh chặn mà họ đã mua trong cuộc xung đột kéo dài 12 ngày giữa Israel và Iran, khi Lầu Năm Góc triển khai các hệ thống phòng thủ tên lửa tầm cao giai đoạn cuối (THAAD) tới Israel. Trong cuộc chiến này, các lực lượng vận hành THAAD đã bắn hơn 150 tên lửa để bắn hạ các đợt tên lửa đạn đạo của Iran.

Cuộc xung đột đã phơi bày một lỗ hổng đáng báo động trong nguồn cung cấp của Washington. Mỹ hiện có 7 hệ thống THAAD tối tân, nhưng trong cuộc chiến kéo dài 12 ngày với Iran hồi tháng 6, hai hệ thống đã được triển khai tới Israel nhưng vẫn chưa đủ. Các quan chức Mỹ đã tìm cách mua 37 tên lửa trong năm tài chính tiếp theo, nhưng Lầu Năm Góc đã mua khoảng 650 tên lửa kể từ năm 2010. Mỗi tên lửa đánh chặn THAAD có giá khoảng 13 triệu USD.

Lockheed Martin, nhà sản xuất hệ thống này, cho biết họ có thể sản xuất khoảng 100 tên lửa đánh chặn trong năm nay và đang làm việc với chính phủ Mỹ về các phương án tăng sản lượng cho các đơn đặt hàng mới. Theo các nhà phân tích, việc triển khai hệ thống này đến Trung Đông đã gia tăng căng thẳng năng lực sẵn sàng của Mỹ và báo hiệu nhu cầu ngày càng tăng không chỉ đối với tên lửa đánh chặn mà còn cả các bệ phóng.

Mỹ cũng phát hiện ra sự thiếu hiệu quả trong cách khai hỏa các hệ thống chống tên lửa và đang xem xét kỹ lưỡng hiệu suất của một số tên lửa đánh chặn. Quân đội Mỹ hiện đang xem xét kỹ lưỡng từng vụ phóng để hiểu rõ hơn những gì đã xảy ra. Một sĩ quan Hải quân tham gia vào quá trình này cho biết còn quá sớm để đánh giá các cuộc giao tranh của SM-3.

Mối lo ngại của Mỹ là Iran sẽ lại thực hiện các cuộc tấn công tên lửa và Washington cần phải chuẩn bị sẵn sàng để đối phó với các mối đe dọa này. Hiện tại, Mỹ đang nỗ lực tăng cường sản lượng tên lửa đánh chặn và cải thiện hiệu suất của các hệ thống phòng thủ tên lửa để đối mặt với những thách thức an ninh đang ngày càng gia tăng.

Thông tin về việc Mỹ triển khai THAAD tới Israel và các vấn đề liên quan đến năng lực phòng thủ tên lửa của Mỹ có thể được tìm hiểu thêm qua các nguồn tin tức quốc tế, chẳng hạn như Reuters và các báo cáo từ Lầu Năm Góc.

Trong cuộc xung đột với Ukraine, Nga đã trải qua một sự chuyển đổi đáng kể trong chiến lược sử dụng máy bay không người lái (UAV). Ban đầu, họ chủ yếu sử dụng UAV Shahed do Iran sản xuất, nhưng sau đó đã tự phát triển phiên bản cải tiến Geran với nhiều tính năng nguy hiểm hơn.

Quá trình cải tiến UAV của Nga bắt đầu từ năm 2022, khi Moscow triển khai UAV Shahed-131 và Shahed-136 do Iran sản xuất để tấn công các mục tiêu ở Ukraine. Tuy nhiên, đến năm 2023, Nga đã chuyển sang sản xuất các phiên bản UAV cải tiến của mình là Geran-1 và Geran-2, với hình dáng tương tự như UAV của Iran. UAV Geran có khả năng bay xa khoảng 2.500km và đạt tốc độ 180 km/h.

Các chuyên gia cho rằng, Nga đã thực hiện nhiều cải tiến để tăng cường sức hủy diệt của các UAV, bao gồm nâng cấp hệ thống dẫn đường và tăng sức công phá của đầu đạn. Một trong những nâng cấp quan trọng của UAV Geran là hệ thống dẫn đường. Các phiên bản UAV đầu tiên sử dụng ăng-ten mẫu thu có kiểm soát (CRPA) 4 phần tử kết hợp với hệ thống định vị toàn cầu bằng vệ tinh (GNSS). Tuy nhiên, khi năng lực tác chiến điện tử của Ukraine trở nên hiệu quả hơn, Nga đã trang bị cho các mẫu UAV mới ăng-ten CRPA 8 hoặc 16 phần tử kết hợp hệ thống Kometa.

Nga cũng đã trang bị cho các UAV Geran bộ phát vô tuyến để điều khiển từ xa hoặc các modem 3G/LTE kết nối với mạng di động địa phương, tăng khả năng dự phòng dẫn đường và cho phép truyền dữ liệu đo từ xa và qua video. Bên cạnh những cải tiến về UAV tấn công, Nga còn đẩy mạnh việc sử dụng UAV mồi nhử.

Vào năm 2024, Moscow bắt đầu áp dụng rộng rãi chiến thuật mới nhằm áp đảo hệ thống phòng không Ukraine bằng cách phóng các UAV mồi nhử tầm xa như Parodya và Gerbera. Các UAV mồi nhử có giá khoảng 10.000 USD/chiếc, rẻ hơn UAV Geran tới 10 lần. Chúng thường được chế tạo từ nhựa và gỗ dán giá rẻ cũng như nặng chưa đến 20kg. Tầm hoạt động của UAV mồi nhử cũng ngắn hơn, vào khoảng 600km.

Chuyên gia Jacob Parakilas tại tổ chức RAND châu Âu ở Cambridge nhận định, Gerbera là UAV mồi nhử hiệu quả nhờ chi phí rẻ, thiết kế đơn giản, nhưng lại bay theo các tuyến đường tương tự cũng như tạo ra những tín hiệu điện tử và radar tương tự như một UAV tấn công.

Tuy nhiên, mối đe dọa từ UAV Nga đối với Ukraine có thể sớm gia tăng, khi Moscow tăng cường sản xuất tại các trung tâm chính ở Yelabuga và Izhevsk. Nga đang cho xuất xưởng hơn 5.000 UAV tầm xa mỗi tháng, bao gồm UAV tấn công kiểu Shahed và UAV mồi nhử.

Tờ Forbes trích dẫn thông tin tình báo quân sự của Ukraine cho hay, tính đến tháng 5, sản lượng của Nga vào khoảng 2.700 UAV tấn công Geran và 2.500 UAV mồi nhử Gerbera mỗi tháng. Các con số này đánh dấu mức tăng gần gấp 5 lần kể từ mùa hè năm 2024.

Theo báo cáo hồi tháng 2 của Cơ quan tình báo quân sự Ukraine, Nga đã và đang phát triển mẫu UAV Geran3 có tốc độ bay nhanh hơn nhờ thay thế động cơ piston bằng động cơ phản lực. Chuyên gia quân sự Parakilas cho rằng, UAV Geran3 cũng có thể được nâng cấp hệ thống điện tử bền bỉ hơn và liên kết dữ liệu hai chiều, từ đó cho phép người vận hành phản ứng theo thời gian thực và tấn công các mục tiêu di động.

Tuy nhiên, ông Parakilas nhấn mạnh, những bước nâng cấp như trên sẽ gây tốn kém. Đồng quan điểm, nhà phân tích quốc phòng David Sharp tại Israel cho hay, ứng dụng nhiều cải tiến sẽ khiến chi phí sản xuất UAV trở nên đắt đỏ hơn và từ đó ảnh hưởng đến việc sản xuất hàng loạt.

Iran đang phải đối mặt với một đợt nắng nóng kỷ lục, với nhiệt độ tại một số khu vực vượt quá 50°C. Theo cơ quan khí tượng quốc gia, đây là tuần lễ nóng nhất trong năm. Thành phố Shabankareh, nằm ở tây nam Iran, đã ghi nhận nhiệt độ lên tới 52,8°C vào cuối tuần trước, có thể là mức cao nhất trong năm cho đến nay.

Không chỉ Shabankareh, thị trấn Abadan của Iran cũng ghi nhận nhiệt độ 51,6°C vào ngày 17/7, trong khi thành phố Ahwaz lân cận lên tới 50,3°C hôm 21/7. Tại Tehran, nhiệt độ đã đạt mức 40-41°C trong hai ngày qua. Do thời tiết nóng cực đoan và nhu cầu tiết kiệm điện nước, toàn bộ người dân trong tỉnh Tehran được nghỉ vào ngày 23/7.

Người phát ngôn chính phủ Iran, Fatemeh Mohajerani, kêu gọi người dân tận dụng ngày nghỉ để nghỉ ngơi hoặc quây quần bên gia đình nhưng cần tuân thủ các quy định an toàn và tiết kiệm năng lượng. Đợt nắng nóng này diễn ra trong bối cảnh Iran đang đối mặt với cuộc khủng hoảng thiếu nước ngày càng nghiêm trọng.

Nước này đã chịu hạn hán liên tục trong 5 năm qua với lượng mưa ngày càng thấp. Bộ trưởng Năng lượng Iran, Abbas Aliabadi, cảnh báo rằng nhiều hồ trữ nước quan trọng của đất nước có thể khô cạn hoàn toàn trong vài tuần tới nếu đợt nắng gắt kéo dài.

Chính phủ đang đàm phán với các nước láng giềng để nhập khẩu nước sinh hoạt. Cuộc khủng hoảng nước tại Iran đã trở nên trầm trọng hơn do hàng trăm con đập được xây dựng từ những năm 1950 nhưng hạn hán đã khiến các hồ chứa thiếu nước, kéo theo sản lượng điện sụt giảm nghiêm trọng.

Tổng thống Iran, Masoud Pezeshkian, tuyên bố cuộc khủng hoảng nước ở Iran nghiêm trọng hơn nhiều so với những gì đang được thảo luận công khai và kêu gọi thành lập các nhóm công tác chung giữa chính phủ và giới nghiên cứu để xây dựng giải pháp phù hợp với từng địa phương.

Iran và Nga đang tích cực thúc đẩy hợp tác quân sự trong bối cảnh cả hai quốc gia đều đang chịu các biện pháp trừng phạt từ phương Tây. Đại sứ Iran tại Moscow, ông Kazem Jalali, xác nhận rằng Bộ trưởng Quốc phòng Iran, Thiếu tướng Aziz Nasirzadeh, và Bộ trưởng Quốc phòng Nga Andrey Belousov đã có một cuộc gặp mặt tại Moscow vào ngày 21/7. Cuộc gặp này tập trung vào việc củng cố và mở rộng hợp tác song phương trong các lĩnh vực quốc phòng và quân sự.

Trước đó, vào ngày 20/7, ông Nasirzadeh cũng đã tham dự một cuộc gặp gỡ giữa Tổng thống Nga Vladimir Putin và ông Ali Larijani, cố vấn cấp cao của Lãnh tụ Cách mạng Hồi giáo Ayatollah Seyyed Ali Khamenei, tại Moscow. Trong cuộc gặp này, ông Larijani đã chuyển tải các đánh giá và quan điểm của Iran về tình hình leo thang căng thẳng ở Trung Đông cũng như xung quanh chương trình hạt nhân của Iran. Phía Nga, Tổng thống Putin đã bày tỏ lập trường đã biết của Moscow về cách thức ổn định tình hình trong khu vực và giải quyết chính trị chương trình hạt nhân của Iran.

Quan hệ giữa Iran và Nga đã tăng cường đáng kể trong những năm gần đây, đặc biệt là sau khi Tổng thống Iran Masoud Pezeshkian và Tổng thống Nga Vladimir Putin ký một hiệp ước đối tác chiến lược toàn diện tại Điện Kremlin vào ngày 17/1. Hiệp ước này bao gồm nhiều lĩnh vực hợp tác quan trọng như quốc phòng, chống khủng bố, hợp tác trong các lĩnh vực năng lượng và công nghiệp, hội nhập tài chính, phát triển hạ tầng giao thông, đối tác nông nghiệp, và trao đổi trong lĩnh vực văn hóa, khoa học, công nghệ.

Quốc hội Iran đã chính thức thông qua thỏa thuận này vào tháng 4, thể hiện sự cam kết mạnh mẽ của cả hai nước trong việc tăng cường quan hệ hợp tác toàn diện. Bên cạnh đó, Nga cũng đã lên án mạnh mẽ các hành động gây hấn gần đây của Israel và Mỹ đối với Cộng hòa Hồi giáo Iran, dẫn đến cái chết của nhiều chỉ huy quân sự cấp cao, nhà khoa học hạt nhân và dân thường. Những hành động này đã làm sâu sắc thêm mối quan hệ giữa Moscow và Tehran trong bối cảnh căng thẳng khu vực và quốc tế hiện nay.

Trong một cuộc phỏng vấn gần đây với kênh Fox News, Ngoại trưởng Iran Abbas Araghchi đã lên tiếng về chương trình hạt nhân của nước này, khẳng định rằng Iran không có kế hoạch từ bỏ chương trình hạt nhân dù phải đối mặt với thiệt hại nghiêm trọng sau cuộc tấn công của Mỹ vào tháng trước.

Ông Araghchi cho biết rằng mặc dù hoạt động làm giàu uranium hiện tại đang bị tạm dừng do thiệt hại, nhưng việc từ bỏ hoàn toàn việc làm giàu uranium là điều không thể. Theo ông, đây không chỉ là một thành tựu khoa học mà còn là niềm tự hào của dân tộc Iran. Tuyên bố này của ông Araghchi được đưa ra trong bối cảnh có nhiều quan ngại về tương lai của chương trình hạt nhân Iran sau cuộc tấn công gần đây.

Tổng thống Mỹ Donald Trump đã phản ứng với tuyên bố của ông Araghchi và cho biết rằng Washington sẽ tiếp tục thực hiện các cuộc tấn công nếu cần thiết. Điều này cho thấy căng thẳng giữa Mỹ và Iran vẫn còn cao độ, đặc biệt là liên quan đến vấn đề hạt nhân.

Trước đó, một báo cáo tình báo của Mỹ đã chỉ ra rằng cơ sở hạt nhân Fordow đã bị thiệt hại nặng nề và có khả năng đã bị phá hủy sau cuộc tấn công vào tháng trước. Sự kiện này đã gây ra sự gián đoạn đáng kể trong các cuộc đàm phán hạt nhân giữa Tehran và Washington, và hiện tại Iran dường như không có ý định tiếp tục đàm phán.

Tình hình này đang thu hút sự chú ý của cộng đồng quốc tế, khi mà các bên liên quan đang cố gắng tìm kiếm giải pháp để giảm căng thẳng và đảm bảo an ninh cho khu vực. Mặc dù có nhiều thách thức, nhưng việc tìm kiếm một giải pháp hòa bình và bền vững cho vấn đề hạt nhân Iran vẫn là mục tiêu hàng đầu của cộng đồng quốc tế.

Thông tin chi tiết về vấn đề này có thể được tìm thấy trên trang web của Fox News, nơi đã thực hiện cuộc phỏng vấn với Ngoại trưởng Iran Abbas Araghchi. Cộng đồng quốc tế đang theo dõi chặt chẽ tình hình và hy vọng rằng các bên liên quan sẽ tìm được giải pháp phù hợp cho vấn đề này.

Các cuộc đàm phán quan trọng liên quan đến chương trình hạt nhân của Iran sẽ diễn ra tại Istanbul, Thổ Nhĩ Kỳ vào ngày 25 tháng 7 tới đây. Sự kiện này đánh dấu bước tiếp nối sau khi nhóm E3, bao gồm Pháp, Đức và Anh, đưa ra tối hậu thư liên quan đến chương trình hạt nhân của Iran.

Trước đó, vào ngày 17 tháng 7, Ngoại trưởng các nước E3 cùng người đứng đầu chính sách đối ngoại của Liên minh châu Âu đã có buổi điện đàm với Bộ trưởng Ngoại giao Iran Abbas Araghchi. Đây là lần đầu tiên họ trao đổi sau các cuộc tấn công của Israel và Mỹ vào các cơ sở hạt nhân của Iran tháng trước. E3 cùng với Trung Quốc và Nga là các bên tham gia vào thỏa thuận hạt nhân Iran ký năm 2015, trong khi Mỹ, dù là bên ký kết, đã rút khỏi thỏa thuận vào năm 2018.

Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Iran, Esmaeil Baghaei, xác nhận rằng các cuộc đàm phán sẽ diễn ra ở cấp Thứ trưởng Ngoại giao. Hiện tại, nhóm E3 đang cảnh báo sẽ tái áp dụng các lệnh trừng phạt của Liên Hợp Quốc đối với Iran vào cuối tháng 8 nếu các cuộc đàm phán hạt nhân hiện tại không nối lại hoặc không đạt được kết quả cụ thể.

Xung đột giữa Israel và Iran đã cản trở tiến trình đàm phán trong thời gian qua. Trước đó, Tehran và Washington đã tổ chức 5 vòng đàm phán hạt nhân với sự trung gian của Oman. Một trong những điểm mấu chốt trong các cuộc đàm phán là vấn đề làm giàu uranium của Iran. Các cường quốc phương Tây muốn Iran giảm mức này xuống 0 nhằm giảm thiểu nguy cơ vũ khí hóa, nhưng Tehran khẳng định chương trình hạt nhân của họ chỉ phục vụ mục đích dân sự.

Song song đó, Tổng thống Nga Vladimir Putin đã có cuộc gặp với cố vấn hàng đầu về vấn đề hạt nhân của Iran, Ali Larijani, tại Điện Kremlin. Trong buổi gặp, Larijani đã trình bày đánh giá về tình hình leo thang ở Trung Đông và xung quanh chương trình hạt nhân của Iran. Tổng thống Putin cũng bày tỏ lập trường của Nga về cách thức ổn định tình hình trong khu vực và tìm kiếm giải pháp chính trị cho chương trình hạt nhân của Iran.

Trong bối cảnh này, tất cả các bên đang nỗ lực tìm kiếm một giải pháp cho chương trình hạt nhân của Iran. Tuy nhiên, các cuộc đàm phán đang đối mặt với nhiều thách thức và phức tạp. Iran và các cường quốc phương Tây đang cố gắng tìm ra một giải pháp cân bằng giữa lợi ích của mỗi bên và đảm bảo an ninh cho khu vực.

Trong một tuyên bố mới đây trên mạng xã hội Truth Social, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã lên tiếng về chương trình hạt nhân của Iran, gây ra sự chú ý đặc biệt trong bối cảnh quan hệ giữa Mỹ và Iran đang căng thẳng. Ông Trump tuyên bố rằng nếu Iran quyết định xây dựng bất kỳ cơ sở hạt nhân mới nào, chúng sẽ bị phá hủy.

Ông Trump viết: ‘Cả 3 cơ sở hạt nhân ở Iran đều đã bị phá hủy hoặc bị xóa sổ hoàn toàn. Sẽ mất nhiều năm để đưa chúng trở lại hoạt động, và nếu Iran muốn làm như vậy, tốt hơn hết là họ nên khởi động lại từ đầu, ở 3 địa điểm khác nhau, trước khi các cơ sở đó bị san phẳng.’

Tuyên bố này của ông Trump xuất hiện sau những cuộc không kích của Mỹ nhằm vào các cơ sở hạt nhân của Iran vào tháng Sáu. Có thông tin tiết lộ rằng chỉ 1 trong số 3 cơ sở làm giàu urani của Iran bị phá hủy hoàn toàn, trong khi 2 cơ sở còn lại chỉ chịu thiệt hại ít hơn nhiều và có thể hoạt động trở lại sau vài tháng.

Nhà Trắng đã bác bỏ thông tin này. Phó phát ngôn viên Nhà Trắng Anna Kelly tuyên bố: ‘Chiến dịch Midnight Hammer đã xóa sổ hoàn toàn năng lực hạt nhân của Iran.’ Ngày 25/6, ông Trump và Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Pete Hegseth cũng đã trích dẫn dữ liệu tình báo mới cho rằng các cơ sở hạt nhân của Iran tại Fordow, Natanz và Isfahan đã bị ‘san phẳng.’

Nhà Trắng cũng khẳng định Iran đã không thể di dời các vật liệu hạt nhân khỏi 3 địa điểm này trước những cuộc không kích. Thông tin này gây ra sự chú ý đặc biệt trong bối cảnh quan hệ giữa Mỹ và Iran đang căng thẳng.

Hiện tại, vẫn chưa rõ liệu Iran có kế hoạch xây dựng các cơ sở hạt nhân mới hay không, nhưng tuyên bố của ông Trump đã làm dấy lên sự quan ngại về tương lai của chương trình hạt nhân của Iran.

Tổng thống Mỹ Donald Trump mới đây lên tiếng tuyên bố sẽ tiến hành phá hủy bất kỳ cơ sở hạt nhân mới nào của Iran nếu chúng được xây dựng trong tương lai. Tuyên bố này được đưa ra trong bối cảnh tình hình căng thẳng giữa Mỹ và Iran đang leo thang.

Ngày 19/7, trên mạng xã hội Truth Social, Tổng thống Trump cho biết rằng cả ba cơ sở hạt nhân tại Iran đều đã bị phá hủy hoàn toàn trong các cuộc không kích do Mỹ thực hiện. Ông cho rằng sẽ cần nhiều năm để khôi phục chúng trở lại trạng thái hoạt động như trước đây. Tổng thống Trump cũng cảnh báo rằng nếu Iran muốn xây dựng lại các cơ sở hạt nhân, sẽ có lợi hơn cho họ nếu bắt đầu từ đầu ở ba địa điểm khác nhau trước khi các cơ sở này bị phá hủy.

Cùng ngày, người phát ngôn chính thức của Ủy ban An ninh Quốc gia và Chính sách Đối ngoại thuộc Quốc hội Iran, Ebrahim Rezaei, tuyên bố rằng nếu áp lực trừng phạt tiếp tục, Tehran có thể rút khỏi Hiệp ước Không phổ biến vũ khí hạt nhân và bắt đầu làm giàu uranium vượt mức 60%.

Tương lai của thỏa thuận hạt nhân Iran đang trở thành một câu hỏi lớn. Mỹ và Iran đã tham gia nhiều vòng đàm phán nhằm đạt được một thỏa thuận về chương trình hạt nhân của Tehran, nhưng các cuộc thương lượng đã bị đình trệ. Trong khi đó, Tổng thống Trump vẫn để ngỏ khả năng tiến hành các hành động quân sự chống lại các cơ sở hạt nhân của Iran nếu ông cho rằng đó là hành động cần thiết.

Tại một cuộc họp báo tại Nhà Trắng ngày 27/6, Tổng thống Trump cho biết ông không tin rằng Iran có thể “quay trở lại vũ khí hạt nhân trong thời gian tới”, sau các cuộc không kích của Mỹ vào các cơ sở hạt nhân của Iran. Tuy nhiên, ông cũng cho biết ông “không thực sự” lo ngại về các cơ sở hạt nhân bí mật ở Iran.

Phát biểu tại hội nghị thượng đỉnh NATO gần đây, Tổng thống Trump tuyên bố rằng Mỹ sẽ tấn công Iran nếu họ xây dựng lại chương trình làm giàu hạt nhân của mình. “Chắc chắn rồi”, ông Trump nói.

Hồi tháng 6, Đặc phái viên Trung Đông của Tổng thống Trump, ông Steve Witkoff, nhấn mạnh Mỹ tiếp tục coi việc làm giàu uranium và phát triển vũ khí hạt nhân của Iran là những “lằn ranh đỏ”. Ông đồng thời bày tỏ hy vọng về một thỏa thuận hòa bình toàn diện với Tehran.

Các cuộc không kích của Mỹ vào các cơ sở hạt nhân của Iran đã gây ra những thiệt hại đáng kể. Ông Trump xác nhận rằng ba cơ sở hạt nhân của Iran đã bị phá hủy hoàn toàn. Tuy nhiên, Cơ quan Tình báo Quốc phòng Mỹ đánh giá rằng đòn tập kích chỉ làm chậm lại chương trình hạt nhân của Iran trong vài tháng.

…