Ngày 1.8.1930 đánh dấu một sự kiện quan trọng trong lịch sử cách mạng Việt Nam khi Ban Cổ động và Tuyên truyền của Đảng Cộng sản Việt Nam được thành lập, chính thức khai sinh ngành Tuyên giáo. Trải qua 95 năm hình thành và phát triển, ngành Tuyên giáo đã không ngừng lớn mạnh, đóng vai trò tiên phong trong mọi giai đoạn cách mạng, góp phần giữ vững ‘trận địa tư tưởng’ và lan tỏa đồng thuận xã hội.
Ngay từ khi mới thành lập, ngành Tuyên giáo đã xác định công tác tư tưởng là nhiệm vụ hàng đầu để giác ngộ và vận động quần chúng nhân dân đứng lên đấu tranh giành độc lập dân tộc. Những cán bộ tuyên huấn đầu tiên đã truyền bá lý tưởng cách mạng, cổ vũ tinh thần yêu nước, giúp người dân hiểu và tin vào Đảng. Qua các thời kỳ cách mạng, ngành Tuyên giáo luôn giữ vai trò tiên phong ‘đi trước, mở đường’, từ kháng chiến chống Pháp, chống Mỹ, đến thời kỳ bao cấp và đổi mới, hội nhập quốc tế.
Trong hai cuộc kháng chiến trường kỳ, công tác tuyên giáo đã phát động và cổ vũ những phong trào cách mạng như ‘Giết giặc lập công’, ‘Ba sẵn sàng’, ‘Năm xung phong’… Những phong trào này không chỉ góp phần tạo nên sức mạnh đại đoàn kết toàn dân mà còn khơi dậy tinh thần yêu nước và ý chí chiến đấu của toàn thể nhân dân Việt Nam. Sau khi đất nước thống nhất, ngành Tuyên giáo tiếp tục đóng vai trò quan trọng trong việc hàn gắn tinh thần, khơi dậy niềm tin vào con đường đi lên chủ nghĩa xã hội.
Đặc biệt, từ khi công cuộc đổi mới bắt đầu vào năm 1986, ngành Tuyên giáo đã đi đầu trong việc lý giải và phổ biến những tư tưởng lớn như ‘cơ chế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa’, ‘đa sở hữu, đa thành phần’, ‘phát triển kinh tế tư nhân’… Qua đó, giúp chuyển hóa nhận thức xã hội, hình thành đồng thuận chính trị và tư tưởng sâu rộng trong nhân dân.
Trên bước đường phát triển, ngành Tuyên giáo không ngừng đổi mới và hoàn thiện. Năm 2025, ngành Tuyên giáo và Dân vận hợp nhất thành một khối thống nhất, theo chủ trương của Đảng về tinh gọn bộ máy. Sự hợp nhất này không chỉ là thay đổi cơ cấu tổ chức mà còn thể hiện tầm nhìn chiến lược trong nâng cao hiệu quả tuyên truyền, vận động quần chúng, gắn kết giữa lý luận và thực tiễn.
Trong bối cảnh đất nước đang vận hành mô hình chính quyền hai cấp và sắp xếp lại tổ chức hành chính, vai trò của ngành Tuyên giáo – Dân vận càng trở nên then chốt. Việc triển khai mô hình chính quyền địa phương hai cấp tại các tỉnh, thành phố sau sáp nhập đang đặt ra nhiều vấn đề về nhận thức, tổ chức và tâm lý xã hội. Công tác tuyên giáo – dân vận cần phát huy vai trò nòng cốt trong tuyên truyền, tạo đồng thuận, ổn định tư tưởng, định hướng dư luận.
Trong thời đại chuyển đổi số, ngành Tuyên giáo đang tích cực số hóa toàn diện, khai trương hệ thống thông tin tuyên giáo – dân vận, đào tạo đội ngũ báo cáo viên online, triển khai các chiến dịch truyền thông qua mạng xã hội… Ngành Tuyên giáo không chỉ ‘truyền đạt’ mà còn phải ‘truyền cảm’, khơi gợi được cảm xúc, ý chí, niềm tin của nhân dân.
Hướng tới Đại hội XIV, ngành Tuyên giáo – Dân vận tiếp tục phát huy mạnh nhất vai trò định hướng tư tưởng, tạo thống nhất nhận thức, khơi dậy khát vọng phát triển, hướng tới kỷ nguyên mới của dân tộc. Với bề dày lịch sử và truyền thống, ngành Tuyên giáo – Dân vận sẽ tiếp tục là lực lượng tiên phong, góp phần xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.
